Arboretum i Trsteno odkryliśmy dwa lata temu. Spędziliśmy wtedy prawie 3 tygodnie w Orebiću na półwyspie Pelješac. A ponieważ to nie była nasza pierwsza podróż w te okolice, zaczęliśmy szukać mniej znanych miejsc i nieoczywistych atrakcji turystycznych. W ten sposób, w czasie podróży powrotnej z Dubrownika, trafiliśmy do miejscowości Trsteno, w której znajduje się położone niemal nad brzegiem Adriatyku arboretum.
W tym wpisie przeczytacie o:
- Co to jest arboretum?
- Historia arboretum w Trsteno
- Dlaczego warto odwiedzić arboretum w Trsteno
- Informacje praktyczne
- Inne arboreta w Chorwacji
Co to jest arboretum?
Arboretum, od łac. słowa „arbor” (czyli „drzewo”), inaczej nazywane ogrodem dendrologicznym (od gr. słowa „dendron”, odpowiednika łacińskiego „arbor”), to miejsce, w którym kolekcjonuje się drzewa i krzewy. Arboreta najczęściej są otwarte dla zwiedzających, a w wielu z nich prowadzi się prace naukowo-badawcze lub po prostu stanowią one miejsce ochrony rzadkich gatunków roślin.
Historia arboretum w Trsteno
Początkowo arboretum w Trstenie stanowiło element letniej rezydencji arystokratycznej rodziny Gučetić (Gozze), która powstała na przełomie XV i XVI wieku. W 1494 roku Ivan Marinov Gutečić-Gozze ufundował tu okazałą willę letnią, która została otoczona wspaniałym ogrodem, obsadzonym drzewami i krzewami pochodzącymi z dalekich morskich podróży. Rezydencja w Trsteno przez wieki służyła dubrownickiej arystokracji. Szybko stała się prawdziwym centrum kulturalnym i ośrodkiem myśli humanistycznej. Przebywały tu wybitne osobistości, takie jak filozof Nikola Vitov Gutečić, czy słynąca z urody poetka Cvijeta Zuzorić.
Arboretum, w kształcie, które znamy obecnie, powstało po 2. wojnie światowej. Pieczę nad ogrodem przejęła Chorwacka Akademia Nauki i Sztuki. Arboretum w Trstenie ma na celu przede wszystkim ochronę tej kulturowo-przyrodniczej atrakcji oraz badania z obszaru historii architektury ogrodowej.
W trakcie wojny domowej miejscowość Trestno znalazła się pod ostrzałem z morza i powietrza w wyniku oblężenia Dubrownika, prowadzonego przez Jugosłowiańską Armię Ludową. Najstarsza część parku uległa wtedy zniszczeniu. Kolejnym ciosem okazał się pożar w 2000 roku, który strawił niemal 50% powierzchni ogrodu.
Dlaczego warto odwiedzić arboretum w Trsteno?
Arboretum w Trstenie jest najstarszym ogrodem dendrologicznym w Chorwacji i jednym z najstarszych w Europie. To także jedyne chorwackie arboretum na wybrzeżu Adriatyku. Na 28 hektarach można podziwiać ok. 465 gatunków roślin, głównie śródziemnomorskich i europejskich (a w mniejszym udziale azjatyckich i afrykańskich), kolekcjonowanych przez 5 wieków. Znajdują się tutaj nie tylko dęby, sosny, czy cyprysy, ale także drzewa cytrynowe, pomarańczowe, oliwne, winorośl, lawenda. Spośród roślin egzotycznych występują tu m.in. daktylowce, palmy, miłorząb.
Najważniejszą część arboretum stanowi renesansowy ogród z willą. Kompozycja ogrodu jest jednoosiowa. Wzdłuż głównej osi ogrodu rozlokowane zostały: akwedukt, fontanna, loggia, kaplica św. Hieronima, willa i pawilon. Cechą charakterystyczną głównej alei jest z kolei podwójny rząd kolumn. Akwedukt, który niegdyś doprowadzał wodę do ogrodu, powstał już w czasie budowy rezydencji. Okolica akweduktu to także najstarsza część ogrodu, w której znajdują się najstarsze okazy roślin. Fontanna z Neptunem, która stanowi jedną z głównych atrakcji arboretum powstała jeszcze w czasach renesansu, ale jej współczesny wygląd to rezultat przebudowy w stylu barokowym. Z kolei renesansowa willa została przebudowana po silnym trzęsieniu ziemi z 1667 roku. W pobliżu willi znajdują się zabudowania gospodarcze, m.in. stara olejarnia. Z pawilonu roztacza się wspaniały widok na Wyspy Elafickie oraz na Mljet. Kaplica św. Hieronima pochodzi z XVII wieku.
Warto tu przyjechać także dlatego, że spacer zacienionymi alejami daje cudowne wytchnienie od upału, który bywa nieznośny w Dubrowniku. Jeśli więc zwiedzanie Dubrownika nadwyrężyło Wasze siły, arboretum w Trstenie pozwoli Wam się zregenerować przed dalszą podróżą. To także idealne miejsce dla małych dzieci, które w szczycie sezonu szczególnie męczy spacer po Dubrowniku. Tutaj mogą odpocząć od wysokiej temperatury i żaru lejącego się z nieba.
Informacje praktyczne
Jak dojechać do arboretum?
Miejscowość Trsteno jest położona ok. 20 km od Dubrownika. Aby dojechać do arboretum, w trakcie podróży do lub z Dubrownika, należy po prostu zjechać z Magistrali Adriatyckiej. Punkt orientacyjny stanowi charakterystyczny, ogromny platan, sprowadzony tu w XV wieku znad Bosforu. Platan ma 60 m wysokości, 13 m obwodu i 6 m średnicy.
Cennik arboretum w 2023 roku
Wstęp do arboretum jest płatny. Dorośli za wejście na teren ogrodu zapłacą 10, a dzieci 7 euro.
Godziny otwarcia arboretum
Ogród jest czynny przez cały rok. Od maja do października arboretum można zwiedzać od godziny 7 do 19, a od listopada do kwietnia między 8 a 16.
Czy wolno wprowadzać psy?
Arboretum to pomnik architektury ogrodowej i jako taki znajduje się pod całkowitą ochroną. Oznacza to, że w ogrodzie nie można zrywać żadnych roślin, zbierać nasion, wprowadzać zwierząt.
Inne arboreta w Chorwacji
Inne miejsca w Chorwacji, w których prowadzone są arboreta, to m.in. Zagrzeb. Arboretum w Zagrzebiu znajduje się na terenie Ogrodu Botanicznego. Można tam podziwiać 100-letnie cyprysy, żywe skamieniałości czy gatunki endemiczne. Więcej o arboretum i Ogrodzie Botanicznym w Zagrzebiu przeczytacie we wpisie Zagrzeb – city-break z małym dzieckiem.
Więcej zdjęć z Arboretum Trsteno
Walu
Piękne, ukryte miejsce!