Smrdan grad – twierdza między doliną Neretwy a Dubrownikiem

Smrdan grad to twierdza położona na dawnej drodze łączącej dolinę Neretwy z Dubrownikiem. Ze względu na trudne położenie dociera tu niewielu turystów. A szkoda, bo warto zobaczyć posępne ruiny twierdzy o interesującej ze wszech miar historii. Zapraszamy Was dziś do świata, po którym zostały ruiny.

Twierdza Smrdan grad jest położona na strategicznym wzgórzu, z którego rozciąga się malowniczy widok na zatokę Mali Ston i półwysep Pelješac. Kiedyś w tym miejscu biegła droga łącząca dolinę Neretwy z wybrzeżem i Dubrownikiem. Dziś twierdza góruje nad miasteczkiem Klek, graniczącym z Bośnią i Hercegowiną, rozciąga się z niej widok na most Pelješki, a daleko w dole biegnie magistrala adriatycka.

Skąd wzięła się nazwa Smrdan grad?

Nazwa „smrdan grad” (lub „smrden grad”) oznacza „śmierdzące miasto”. Fort miał zyskać ten przydomek po nieudanym oblężeniu, którego dokonali tu Turcy. Ich zwłoki, ku przestrodze, zostały pozostawione na podejściach do fortu. Smród rozkładających się zwłok był tak intensywny, że do fortu przylgnęła ta budząca grozę nazwa.

Dziś z twierdzy zostały ruiny porośnięte dzikim zbożem, lawendą, bujnymi kwiatami, których zapach w upalny dzień jest hipnotyzujący i daleki od smrodu. Byliśmy tu dwukrotnie i ani razu nie spotkaliśmy żadnego człowieka. Jest za to wiele okazów fauny. Począwszy od głośnego śpiewu cykad, który zagłusza wszelkie inne odgłosy. Można tu także spotkać zające, sokoły i wiele gatunków ptaków, których nawet nie potrafię nazwać. Uważajcie jednak na ogromne pająki oraz żmije, które wiją się w zaroślach – najlepiej nie zbaczać ze ścieżki.  

Historia twierdzy Smrdan grad

Pierwsze budynki warowne powstały w tym miejscu w średniowieczu. W XVII wieku twierdza zyskała swój finalny kształt, na który składały się mury obronne i dwie wieże (czworoboczna i okrągła). Pod koniec  XVII wieku twierdza została odbita przez Wenecjan z rąk Turków. Na początku XVIII wieku wewnątrz twierdzy wzniesiono jednonawowy kościół z dzwonnicą. Początkowo kościół funkcjonował pod wezwaniem św. Rocha, patrona Wenecji. Obecnie kościół funkcjonuje pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Zgodnie z kalendarzem liturgicznym święto – znane w Chorwacji jako Velika Gospa – przypada 15 sierpnia. Tego dnia z Kleku odbywa się piesza pielgrzymka na wzgórze (a 15 sierpnia jest, podobnie jak w Polsce, dniem ustawowo wolnym od pracy).

Jak się dostać do twierdzy?

Są dwie trasy, którymi dostaniecie się do twierdzy. Pierwsza to droga od granicy z Bośnią i Hercegowiną (pierwszy skręt w prawo). Druga trasa wiedzie od magistrali adriatyckiej. Tuż za doliną Neretwy należy skręcić w lewo do miejscowości Slivno Ravno, a następnie kierować się znakami. O ile pierwszy odcinek drogi nie nastręcza trudności, o tyle już sam podjazd na wzgórze może być problematyczny dla nisko zawieszonych samochodów (a także dla samochodów wysokich – ze względu na gałęzie). Do twierdzy wiedzie również trasa piesza, która zaczyna się u podnóża wzgórza, w miasteczku Klek.

Smrdan grad – podsumowanie

Atmosfera panująca na wzgórzu jest jedyna w swoim rodzaju, jeśli macie ochotę oderwać się od gwaru chorwackiego wybrzeża. Spacer po terenie twierdzy pozwala spojrzeć z góry na to, co nas otacza – dosłownie i w przenośni. Poza tym nie ma tu żywej duszy, więc można w absolutnym spokoju kontemplować rzeczywistość. Zresztą sprawdźcie sami!