Opuzen w dolinie Neretwy, inne oblicze Chorwacji

Jeśli w Chorwacji byliście w Chorwacji nie raz, zapewne jesteście na etapie, kiedy chcielibyście zobaczyć coś więcej. Może znudziło Was już plażowanie wśród tłumu turystów i macie ochotę zanurzyć się w atmosferze autentycznej Chorwacji? Jeśli tak, odwiedźcie z nami miasto Opuzen w dolinie Neretwy.

W tym wpisie przeczytacie o:

• Opuzen
• Skąd pochodzi nazwa Opuzen?
• Co zobaczyć w Opuzen?
  • Rynek, czyli dawne Forum Romanum
  • Ujście rzeki Neretwy
• Kulturalnie w Opuzen
  • Opuzensko Lito
  • Festiwal Street Art Opuzen
  • Neretvanska Brudetijada
  • Marathon Lađja , czyli maraton łodzi
• Inne atrakcje w Opuzen i okolicy
• Gdzie zjeść w Opuzen?
• Opuzen – informacje praktyczne

Opuzen

Opuzen to miasto położone w żupanii dubrownicko-neretwiańskiej w południowej Dalmacji. Miasto jest usytuowane na lewym brzegu Neretwy, rzeki przepływającej przez Bośnię i Hercegowinę. W okolicy znajduje się ujście Neretwy, miejsce o wyjątkowej urodzie, a przy tym niebagatelnym znaczeniu dla gospodarki. Delta jest niezwykle żyzna. Zielona równina jest poprzecinana niezliczonymi kanałami melioracyjnymi, które doprowadzają wodę do pól uprawnych. Dolina Neretwy jest znana szczególnie z uprawy mandarynek, winogron, arbuzów, kiwi i oliwek. Więcej o dolinie Neretwy dowiecie się z naszego wcześniejszego wpisu Skarby Doliny Neretwy. 

Skąd pochodzi nazwa Opuzen?

Historia miasta sięga średniowiecza, a dokładnie czasów Republiki Dubrownickiej. Jeśli spojrzycie na mapę, zauważycie, że Opuzen to miasto położone na wyspie, która nazwa brzmi Posrednica. W średniowieczu przez dolinę Neretwy prowadził szlak eksportowo-importowy z państwa bośniackiego. Na Posrednicy znajdował się targ, gdzie Republika Dubrownicka prowadziła handel solą (pochodzącą z solany w Stonie).

Nazwa Posrednica (taka sama dla wyspy, targu i osady) pochodziła od położenia pośrodku rzeki. A skąd pochodzi współczesna nazwa miasta? Według jednej teorii nazwa Opuzen pochodzi od weneckiej twierdzy Fort Opus. Twierdza została wzniesiona w 1684 roku przez Wenecjan na ruinach wieży Koš. Wał dawnej wieży do dziś stanowi element starej części miasta. Wpływy weneckie widać tu na każdym kroku. Główny plac z kościołem św. Szczepana to bowiem klasyczne Forum Romanum. Kiedy obóz wojskowy opuścił tę okolicę, z nazwy Forte Opus miało pozostać samo Opus, które z czasem przekształciło się w Opuzen. Inna teoria mówi o tym, że Opuz (lub Opuzina) to pierwotna nazwa wyspy Posrednica i to od niej wzięła się nazwa fortu, a nie odwrotnie.

Co zobaczyć w Opuzen?

W Opuzen każdy znajdzie coś dla siebie. Można się tu przejść brzegiem rzeki, napić się kawy na rynku, a na koniec dnia przejechać się do ujścia rzeki, aby podziwiać kitesurferów i malowniczy zachód słońca.

Rynek, czyli dawne Forum Romanum

Współcześnie na terenie Opuzen znajduje się kilka wartych uwagi atrakcji. Przede wszystkim rynek, na końcu którego znajduje się kościół św. Szczepana Pierwszego Męczennika. Kościół powstał w 1883 roku na miejscu kościoła wybudowanego w 1716 roku. Budynek reprezentuje styl neoklasycystyczny, choć wnętrze posiada cechy stylu barokowego. Kościół został zbudowany z białego kamienia, a jego ołtarze są wykonane z marmuru. Nad kościołem wznosi się 30-metrowa dzwonnica.

Tuż obok kościoła znajduje się monolityczna ława w kształcie tratwy. 13-tonowa ława jest wykonana w całości z jednego fragmentu kamienia wydobytego na wyspie Brač z głębokości 28 metrów pod poziomem morza.

Na przeciwległym końcu rynku znajdują się z kolei fragmenty rzeźb odnalezionych na terenie antycznego miasta Narona, które znajdowało w miejscu współcześnie położonego miasta Vid, oddalonego od Opuzen o kilkanaście kilometrów. Można tu podziwiać fragmenty rzeźb pochodzących z Augusteum, czyli świątyni poświęconej boskiemu Augustowi. Np. pozostałości posągu cesarza Tyberiusza. Jeśli interesuje Was ta historia, polecamy Wam wizytę w Muzeum Archeologicznym Narona w mieście Vid.

Ujście rzeki Neretwy

Neretwa nie tylko malowniczo opływa miasto, ale zapewnia również inne atrakcje. To u ujścia Neretwy do morza znajduje się raj kitesurferów – miejsce popularne wśród kitesurferów z całej Europy. Płytkie wody i wietrzna pogoda to nie tylko idealne warunki do uprawiania tego sportu, ale także do obserwowania widowiskowych popisów. Warto tu przyjechać na zachód słońca.

Kulturalnie w Opuzen

To, co wyróżnia Opuzen na tle innych miast, to niezwykle bogata oferta kulturalna. Od czerwca do września nie sposób się tu nudzić. A jako że miasto nie jest szczególnie oblegane przez turystów, to te wydarzenia gromadzą głównie okolicznych mieszkańców. Można się tu zanurzyć w tłumie i chłonąć lokalną atmosferę. Do promocji miasta wykorzystywane jest hasło „Feel Zen in OpuZen”. W przeciwieństwie do wielu haseł reklamowych, to wydaje się być autentyczne.

Opuzensko Lito

Co roku wraz z końcem czerwca w Opuzen rozpoczyna się letni festiwal Opuzensko Lito, który trwa aż do września. Oficjalnym startem opuzenskiego lata jest festiwal Street Art Opuzen. W czasie letniego festiwalu odbywają się liczne koncerty zlokalizowane na rynku lub w jego okolicach. Można wysłuchać zarówno tradycyjnych, chorwackich klap, jak również współczesnego rocka. Na różne wydarzenia ściągają i mieszkańcy Opuzen, i okolicznych miejscowości. Oprócz koncertów, odbywają się tu także pokazy filmów i przedstawienia, czy wspólne gotowanie brudetu.

Festiwal Street Art Opuzen

Trwający kilka dni festiwal Street Art Opuzen odbywa się pod koniec czerwca. Artyści z Chorwacji i całej Europy (a może i świata?) przyjeżdżają tu, aby ozdobić muralami fasady budynków w Opuzen. Festiwal to ważne wydarzenie dla mieszkańców miasta, którzy serdecznie przyjmują artystów. Wyjątkowe, kolorowe murale nadają miastu oryginalnego charakteru. Pierwsza edycja festiwalu odbyła się w 2014 roku i obecnie ok. 100 oryginalnych murali zdobi miasto.

Neretvanska Brudetijada

To z kolei ważne wydarzenie kulturalno-kulinarne łączące lokalną społeczność. Od 2002 roku każdego lata na rynku odbywa się Neretvanska Brudetjada, czyli wspólne gotowanie brudetu, czyli jednogarnkowej potrawy w rodzaju gulaszu, której głównym składnikiem są żaby i węgorze. To właśnie brudet jest lokalnym daniem doliny Neretwy, a żaby i węgorze to miejscowe specjały. Uliczne gotowanie brudetu to jedna z największych atrakcji miasta.

Marathon Lađja , czyli maraton łodzi

Z kolei w sierpniu odbywa się inne ważne dla lokalnej społeczności wydarzenie, tj. maraton łodzi. Marathon Lađja to regaty, których uczestnicy ścigają się, płynąc tradycyjnymi łodziami. Zawody są uznawane za najważniejsze ogólnoneretwiańskie wydarzenie sportowe. Co roku w regatach bierze udział 35 łodzi, które ścigają się na odcinku 22,5 km.

Inne atrakcje w Opuzen i okolicy

Jednym z punktów charakterystycznych Opuzen jest żelazny most, łączący brzegi Małej Neretwy, uregulowanej odnogi Neretwy. Most został wzniesiony w 1887 roku w czasie panowania na tym obszarze Cesarstwa Austro-Węgierskiego. Celem wzniesienia jednołukowego, długiego na ok. 40 metrów mostu, była regulacja rzeki. Z kolei na promenadzie, wiodącej wzdłuż Neretwy, znajduje się kamienny pomnik, który został wzniesiony w 1885 roku na pamiątkę uregulowania brzegów rzeki.

W Opuzen warto przespacerować się zadbaną promenadą, biegnącą wzdłuż Neretwy. Co kawałek znajduje się tu ławka, na której można przysiąść i kontemplować widok płynącej wody lub podziwiać małe motorówki, a nawet statki wycieczkowe. Wieczorami ławki zajmują okoliczni mieszkańcy, ponieważ każda ławka przynależy do jednej z kamienic wzdłuż rzeki.

Na drugim brzegu Małej Neretwy, w miejscowości Podgradina (rzut beretem od Opuzen), znajdują się ruiny dawnej twierdzy Brštanik. Twierdza została wzniesiona przez bośniackiego króla Tvrtko w XIV wieku, prawdopodobnie na ruinach twierdzy rzymskiej. Twierdza została zniszczona przez Turków w XV wieku i odbudowana przez Wenecjan w wieku XVII. Z kolei w wieku XIX na terenie twierdzy przedstawiciele monarchii Austro-Węgierskiej założyli szpital zakaźny. Po licznych zniszczeniach, odbudowach i przebudowach na przełomie wielu wieków, oryginalny kształt twierdzy jest niemożliwy do odtworzenia. Warto tu przyjechać dla bajecznego widoku na położoną w dole dolinę Neretwy, ponieważ do zwiedzania nie zostało tu wiele.

Gdzie zjeść w Opuzen?

Opuzen jest ogromnie interesującym, acz niewielkim miastem. Jeśli chcecie napić się kawy, w zasadzie trudno się pomylić. Każde miejsce podające kawę, czy to na rynku, czy nad brzegiem rzeki, pozwoli Wam się cieszyć filiżanką doskonałego napoju. Jeśli zaś chodzi o większy głód, to jedyną restauracją w centrum miasta jest konoba Pod Maslinom. Jeśli skorzystacie z gościny w tej konobie, z pewnością tego nie pożałujecie. Ta mała, położona tuż obok kościoła restauracja, jest prowadzona przez lokalną rodzinę. Zjecie tu świeże i pyszne jedzenie. O konobie Pod Maslinom dowiecie się więcej z naszego wpisu Konoba Pod Maslinom w Opuzen.

W mieście znajduje się także kilka sieciowych supermarketów, jak Studenac w centrum czy Plodine na obrzeżach miasta. Jeśli macie ochotę zjeść posiłek na plaży, to możecie skorzystać z naszego sprytnego rozwiązania. Czasem po prostu kupujemy gotowy, ciepły posiłek w Plodine, a następnie jedziemy samochodem do ujścia rzeki Neretwy i zajadamy się na klapie samochodu lasagne i surówkami, podziwiając popisy kitesurferów lub zachód słońca.

Opuzen – informacje praktyczne

• Gdzie zaparkować w Opuzen? Miejsca parkingowego możecie szukać wzdłuż Małej Neretwy lub przy większych ulicach. Parkowanie w Opuzen jest darmowe.
• Kiedy przyjechać do Opuzen? Latem jest tu, jak to w Dalmacji, upalnie i słonecznie. Naszym zdaniem najlepszy okres dla zwiedzania tej części Chorwacji to wrzesień – zwłaszcza, że we wrześniu zaczyna się tu zbieranie mandarynek, tzw. berba mandarine. Z kolei latem będziecie mieć szansę uczestniczyć w bogatym życiu kulturalnym miasta
• Gdzie się zatrzymać? W Opuzen znajduje się stosunkowo niewiele miejsc, które oferują nocleg turystom. Wynika to głównie z faktu, że miasto jest nieco oddalone od wybrzeża Adriatyku – latem większość turystów wybiera miejscowości położone bezpośrednio nad morzem. My skorzystaliśmy z zawartych wcześniej znajomości, dzięki którym udało nam się wynająć na dwa tygodnie kamienicę położoną bezpośrednio nad rzeką, w pobliżu rynku. Miejcie jednak na uwadze, że stare domy nad rzeką upodobały sobie także skorpiony. Wprawdzie skorpiony występujące w Chorwacji nie są groźne, warto jednak patrzeć pod nogi.

Nasze wakacje w Opuzen w 2023 roku wspominamy chyba najlepiej ze wszystkich naszych chorwackich wojaży. Zachwyciła nas zwłaszcza możliwość uczestnictwa w lokalnych wydarzeniach, które nie były skierowane do turystów, a ich głównym celem była integracja lokalnej społeczności. Fantastyczna rzecz dla osób, które na wakacjach oczekują czegoś więcej.