Mogorjelo – starożytna rzymska willa w pobliżu granicy z Chorwacją

Jeśli uważacie, że Bośnia i Hercegowina obfituje w mnóstwo zabytków z czasów Imperium Osmańskiego, to Wasza ocena jest w gruncie rzeczy trafna. Jednak historia tego obszaru jest dłuższa i bardziej złożona. Na terenie współczesnej Hercegowiny, w pobliżu granicy z Chorwacją, kryje się fascynujące miejsce – Mogorjelo, doskonały przykład starożytnej rzymskiej willi.

W tym wpisie przeczytacie o:

• Rzymska przeszłość Chorwacji i Hercegowiny
• Historia Mogorjelo
• Mogorjelo – zwiedzanie
• Mogorjelo – podsumowanie

Rzymska przeszłość Chorwacji i Hercegowiny

Im bardziej poznajemy Chorwację i tereny Hercegowiny położone tuż obok granicy, tym więcej odkrywamy interesujących faktów z ich dalekiej przeszłości. Okazuje się na przykład, że na terenie współczesnego Vidu, położonego ok. 10 km od przejścia granicznego z Bośnią i Hercegowiną w Metković, w starożytności istniała rzymska kolonia Narona. Na terenie Narony (lub w jej pobliżu) była zlokalizowana baza wojskowa oraz rzymska świątynia poświęcona boskiemu Augustowi, wzniesiona w I wieku p.n.e. Artefakty można podziwiać w Muzeum Archeologicznym Narona, które jest jedynym muzeum in-site na terenie Chorwacji. A ponieważ kolonia Narona miała istotne znaczenie w tym regionie i działała bardzo prężnie, potrzebowała zaopatrzenia. Tę właśnie rolę spełniała willa Mogorjelo. Posiadłość mieści się między rzekami Trebižat a Neretwą. Obecnie zabytek znajduje się na terenie Bośni i Hercegowiny, zaledwie 10 km od przejścia granicznego z Chorwacją w mieście Metković.

Historia Mogorjelo

Mogorjelo to unikalny zabytek archeologiczny z czasów rzymskich. To dobrze zachowana villa rustica, czyli posiadłość ziemska z rezydencją mieszkalną i budynkami gospodarczymi. Najstarsze zabudowania, datowane na I wiek, to głównie budynki gospodarcze, w tym olejarnia, młyn i piekarnia. W centrum znajdował się budynek mieszkalny z łaźnią, zaś na zewnątrz kompleksu warsztat ceramiki i stajnie. W IV wieku, po pożarze, który strawił kompleks, na ruinach wzniesiono rzymski fort (castrum) z wieżami i basztami obronnymi. Wewnątrz wybudowano pałac  mieszkalny z bogatym zdobieniem – mozaiką podłogową i kolumnami korynckimi. W nowy budynek wkomponowano także pozostałości pierwotnej zabudowy. W V wieku, po ataku Wizygotów pod wodzą Alaryka, na murach rzymskiego fortu wzniesiono dwie wczesnochrześcijańskie bazyliki. Odnaleziono tu nawet przedmioty pochodzenia karolińskiego. Są to datowane na IX wiek artefakty z Imperium Karola Wielkiego, króla Franków i Longobardów, cesarza rzymskiego.

Pierwsze prace archeologiczne na tym terenie podjęto na przełomie XIX i XX wieku. Od 2002 roku Mogorjelo posiada status pomnika narodowego.

Mogorjelo – zwiedzanie

Pierwszy raz trafiliśmy do Mogorjelo pewnego czerwcowego popołudnia 2022 roku. Jest to z pewnością miejsce poza utartym szlakiem turystycznym. Znaleźliśmy się tu zupełnie przypadkiem, szukając na mapie Hercegowiny interesujących miejsc w drodze powrotnej z Mostaru i Počitejla.

Poza nami nie było tu nikogo – mogliśmy w spokoju i bez pośpiechu zwiedzić tereny dawnej rzymskiej willi, której znaczenie było przecież niebagatelne. Tereny kompleksu są bezsprzecznie okazałe, a atmosferę opuszczonego miejsca z pewnością podbijają letni upał, śpiew cykad i konie pasące się w pobliżu.

Informacje praktyczne:

• aby dostać się na teren Mogorjelo, należy przejść przez restaurację
• przed restauracją znajduje się duży, bezpłatny parking
• zwiedzanie jest darmowe

Mogorjelo – podsumowanie

Jeśli szukacie oryginalnych atrakcji turystycznych na terenie Hercegowiny, dostępnych w pobliżu głównych dróg, a jednocześnie poza zainteresowaniem tłumów turystów, to Mogorjelo to idealny wybór. Warto tu przyjechać choć na chwilę, aby rozkoszować się spacerem wśród rzymskich ruin na terenie współczesnej Hercegowiny.